Een goed tradingplan is als een kompas op een stormachtige zee. Zonder plan ben je gewoon iemand die willekeurig knoppen indrukt in de hoop dat de winst omhoog schiet. Maar met een slim plan? Dan word je een machine, een trading ninja, een digitale piraat met een doel. Hier leer je hoe je zo’n plan bouwt.
Begin met je doel: waar wil je naartoe traden?
Je kunt wel gaan treden omdat het cool klinkt, maar weet je ook waarom je het doet? Is het om wat extra zakgeld te verdienen, financiële vrijheid te bereiken of gewoon omdat je fan bent van grafiekjes kijken tot 2 uur ’s nachts? Door duidelijk je doel op te schrijven, weet je meteen of jouw strategie daar überhaupt bij past. Een scalper wordt geen miljonair in één week, en een swing trader hoeft niet elke minuut te refreshen. Dus: bepaal wat je wilt bereiken én binnen welke termijn.
Een ander belangrijk stukje in deze puzzel: je risicotolerantie. Hoeveel verlies kun je aan zonder je toetsenbord in tweeën te breken? Wees daar eerlijk over. Als je bij een min van 20 euro al stresszweet krijgt, dan moet je niet all-in gaan op volatile altcoins. En als je toch serieus wil starten zonder je hele spaargeld op het spel te zetten, kijk dan eens naar funded trading accounts. Daarmee kun je treden met kapitaal van anderen, terwijl je zelf relatief veilig blijft.
Tot slot, maak het concreet. Stel jezelf vragen zoals: hoeveel procent winst wil ik per maand? Hoeveel uur wil ik per week besteden aan trading? En wat doe ik als het even helemaal misgaat? Zet het op papier of in een Google Doc, en pak het er wekelijks even bij. Je tradingplan is geen tatoeage, je mag het bijwerken als je groeit.
Bepaal je strategie: koop je de dip of dans je met de trend?
Oke, je weet nu wat je wil bereiken. Tijd voor het tactische stuk: je strategie. Ben je van plan om te daytraden, swingtraden of ga je gewoon lekker DCA’en (Dollar Cost Averaging)? Er zijn tig manieren om geld te verdienen met trading, maar de valkuil is: alles tegelijk proberen. Focus is key.
Als je houdt van snelheid en adrenaline, dan is daytrading iets voor jou. Maar pas op: dan moet je wel strakke entry- en exitregels hebben én de tijd om je scherm in de gaten te houden. Liever iets rustiger? Dan is swingtrading chill. Dan houd je posities een paar dagen tot weken vast en kun je ondertussen gewoon naar buiten, frisse lucht inademen en af en toe doen alsof je een sociaal leven hebt.
Je strategie moet ook passen bij de markt. Je kunt wel long gaan op alles wat beweegt, maar in een bearmarkt is dat vragen om drama. Kijk dus altijd naar het grotere plaatje. En werk met setups die je begrijpt. Niet alles hoeft ingewikkeld met driehonderd indicatoren. Soms werkt een simpele support en resistance beter dan al die knipperende lampjes op je scherm.
Maak duidelijke regels voor je risk en money management
Hier komt het saaie maar superbelangrijke gedeelte: hoeveel zet je in en wanneer stop je? Het klinkt niet sexy, maar zonder regels voor risico- en money management ben je gewoon een gokker in een net jasje. En gokkers verliezen op de lange termijn. Traders niet.
Een van de eerste regels die je moet opstellen is: hoeveel procent van je kapitaal riskeer je per trade? Veel ervaren traders houden het bij 1% of minder. Dat klinkt misschien weinig, maar zo blijf je ook na tien verliestrades nog in leven. Want geloof me, verliestrades komen. Zelfs bij de pro’s.
Zet ook een maximum in voor je dagverlies. Als je bijvoorbeeld na drie trades in het rood staat, stop dan. Ga niet wraak nemen op de markt, want die heeft geen gevoelens. Alleen jij wel, en die gaan in de weg zitten als je emotioneel verder gaat traden.
En ja, bepaal ook wanneer je winst neemt. Winst is pas winst als je het pakt. Dus zet die take-profit levels vast en hou je eraan. Het helpt om vooraf een Risk/Reward ratio te kiezen. Bijvoorbeeld: voor elke euro die je riskeert, wil je er minimaal twee terug. Dat houdt je trades rationeel én winstgevend.
Houd alles bij: van winst tot fout en van gevoel tot grafiek
Een tradingdagboek klinkt misschien als iets voor nerds met een spreadsheetfetisj, maar het is écht een geheime superkracht. Want als je je trades niet bijhoudt, hoe weet je dan wat werkt? Of waar het steeds misgaat? Spoiler: je weet het dan dus niet.
Schrijf na elke trade kort op wat je deed, waarom je het deed, wat er goed ging en wat niet. En wees eerlijk. Als je een trade deed omdat je je verveelde of je wilde bewijzen dat je gelijk had, schrijf dat dan ook op. Alleen zo leer je van je fouten. En geloof me: daar leer je het meeste van.
Noteer ook je gevoelens bij een trade. Klinkt soft, maar is mega waardevol. Was je bang? Was je overmoedig? Had je net ruzie gehad met je partner? Al die dingen beïnvloeden je beslissingen. Door dat bewust te maken, krijg je controle.
Je kunt natuurlijk ook wat screenshots toevoegen van je setups. Dan zie je later precies wat je zag op dat moment. En als je een plan maakt om je strategie te verbeteren, is je dagboek je goudmijn. Daarmee word je geen trader die op gevoel iets doet, maar iemand met een systeem. En systemen winnen op de lange termijn.
